Denken en voelen, een stukje geschiedenis
Ik denk dus ik ben
Descartes schreef aan het begin van de zeventiende eeuw: ,,Ik denk dus ik ben.” De 18e eeuw was de tijd van de Verlichting, de eeuw van de rede. Alleen door het gebruik van de rede en het gezonde verstand komt men tot waarheid.
De rede gaat uit van feiten. Het rationele werd overgewaardeerd. Dat we voelen mag dan een feit zijn. Wat we voelen was moeilijk te beredeneren.
Gevoelens waren tijdens de Verlichting ondergeschikt aan het denken.
Industriële revolutie
Rond 1850 begint de industriële revolutie in Europa.
Alles draait om productie. In de scholen wordt met harde hand ieder links schrijvend kind gedwongen om de pen in de rechterhand te nemen. De machines in de fabriek zijn namelijk gemaakt voor rechtshandige mensen.
De elite bepaalt hoe de arbeiders moeten wonen en werken. Vader, moeder en tien kinderen in een klein huisje. Het toilet, de poepdoos, is buiten en wordt door meerdere gezinnen gedeeld.
Je zit bij elkaar op de lip en voor privé is geen plaats.
Als arbeider ben je inwisselbaar. De vrouwen in de kinderrijke gezinnen moeten de eindjes aan elkaar knopen.
Het gevoelsleven van de gewone arbeider wordt bepaald door lange werkdagen ver van zijn gezin. Hij of zij heeft weinig reden om stil te staan bij de harde realiteit van zestien uur werken, zes dagen per week. Het loon wordt vaak verdronken in de kroeg.
De industriële revolutie heeft, naast gevoelsarmoede, ongetwijfeld veel materiële rijkdom gebracht.
Eerste Wereldoorlog
Dan is het oorlog, begin van de twintigste eeuw. Dit heeft veel ellende gebracht, maar iedere medaille heeft twee kanten.
Als vrouw heb je de verantwoording voor een veelal eentonig, arbeidsintensief huishouden en ben je thuis voor de kinderen. De mannen worden opgeroepen om te vechten.
Vrouwen komen massaal het huis uit en nemen de plaats in van de mannen in de fabrieken. Er ontstaat een bewustzijn dat er meer is dan eentonig huishoudelijk werk en binnengesloten te zijn.
Een leven buiten de voordeur is een leven waarin menige vrouw zich thuis voelt.
Vrouwelijk zelfbewustzijn
‘Van mijn zesde jaar af heb ik steeds met de meest mogelijke beslistheid verklaard, dat ik, net
als Pa en Julius, dokter wou worden.’
-Herinneringen van Dr. Aletta H. Jacobs, (Amsterdam 1924) p. 5.
Aletta Jacobs, de eerste vrouwelijke arts, strijdt voor vrouwenkiesrecht. Sinds 10 juli 1919 mag de vrouw stemmen.
De vrouw wordt zelfbewust. Zij laat zich leiden door haar verlangen naar gelijke kansen.
Al meer dan honderd jaar vecht de vrouwenbeweging voor emancipatie. Emancipatie van de vrouw en het vrouwelijke.
Emoties en gevoelens
Wat heeft de vrouwenbeweging te maken met voelen?
Emoties, gevoelens, worden gezien als typisch vrouwelijk.
Om het voelen meer aandacht te geven, zal dus eerst en vooral de vrouw meer ten tonele moeten verschijnen. Nog steeds leven we echter vanuit de rede. Het gedachtegoed van Descartes is niet zomaar weg te denken.
Emotioneel intelligent
In 1996 introduceert Daniel Goleman het boek Emotionele Intelligentie, emoties als sleutel tot succes. Ondertussen ontstaat langzaam maar zeker het besef dat er naast het denken ook nog andere vormen van intelligentie bestaan. Howard Gardner, heeft daarin baanbrekend werk verricht. Hij benoemde onder meer de emotionele en spirituele intelligentie.
Deze tijd wordt ook wel het begin van de emotionele revolutie genoemd. Voelen mag en krijgt zijn eigen plaats.
Hoewel dit besef er is, proberen we nog alles vanuit de rede te verklaren. Niet zelden beginnen mensen bij de vraag Wat voel je? te stotteren. Ze kunnen er geen naam aan geven. In het beste geval zeggen ze: ,,Ik denk, dat ik voel.”
Jouw geschiedenis?
Dit is onze algemene geschiedenis. Wat denk je dat jouw eigen geschiedenis, je opvoeding en je familie hebben toegevoegd aan je emotionele ontwikkeling?
Belangstelling?
Ben je benieuwd naar het vervolg? Vul je email adres in op www.praktijkvertrouwen.nl/boek zodat je een van de eersten bent die een gesigneerd exemplaar ontvangt.
Een gedeelte uit hoofdstuk 2 vind je onder \’Er zit een in krokodil in je hoofd\’